Çavuşoğlu: Rusya’nın veya başka bir ülkenin Türkiye’deki seçimlere karışmasını asla arzu etmiyoruz. Ama Maalesef Bu Konuda Çifte Standartlar Var
MELİS YILDIRIM
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Dörtlü Dışişleri Bakanları toplantısının gündemini ve bugün ne zaman gerçekleşeceğini görüştük. Önümüzdeki dönemde Rusya’dan gelecek haberleri değerlendireceğiz. … Sizi de bilgilendireceğiz.” söz konusu. Çavuşoğlu, ” İsrail Herkes bilmeli ki, bu Filistin davası pahasına olamaz ile bir diyalog başlattık. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs meselesi her zaman kırmızı çizgimizdir.” Çavuşoğlu, seçimlerle ilgili soru sorulduğunda, “Türkiye’de Rusya’nın veya herhangi bir ülkenin seçimlere karışmasını asla istemiyoruz. Ruslardan böyle bir niyet görmedik. Ama ne yazık ki bu konuda çifte standartlar var. Dün Brüksel’den yeni geldim. Oradaki arkadaşlarımız anlattı. Bazı ülkeler, PKK’ya bağlı HDP ve CHP’nin bu ülkelerde yapılacak seçim kampanyasına ilişkin taleplerini karşılarken, Cumhur İttifakı’nın taleplerini farklı bahanelerle reddediyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Türkiye’ye gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Cumhurbaşkanlığı’nda bir araya geldi. İkili görüşmenin ardından iki Bakan ortak basın toplantısı düzenledi. Lavrov’a ziyaretinden dolayı teşekkür ederek konuşmasına başlayan Çavuşoğlu, kısaca şunları söyledi:
ÇAVUŞOĞLU: RUSYA DEPREMDEN SONRA ÜLKEMİZE GÜÇLÜ DESTEK VERDİ
“Rusya, depremin hemen ardından ülkemize güçlü destek verdi. Arama kurtarma ekipleri gönderdi. Arama kurtarma çalışmalarımıza başta Kahramanmaraş ve Adıyaman olmak üzere yaklaşık 250 işçi destek verdi. Güçlü bir insani destek üssü gördük. Sahra hastaneleri kurdular. Kahramanmaraş ve Hatay Hastanemiz halen hizmet vermektedir.Tüm bu destek ve dayanışma için Rusya Federasyonu hükümetine ve halkına en içten teşekkürlerimizi sunarız.
Görüşmelerimizin kapsamlı ve verimli geçtiğini söylemek isterim. Bölgesel konuları görüştük. Özellikle Ukrayna konusu yoğun olarak ele aldığımız bir konuydu. Maalesef bir yılı aşkın süredir devam eden Rusya ve Ukrayna başta olmak üzere tüm dünyaya zarar vermeye devam ediyor. Uluslararası hukuka uygun olarak savaşın bir an önce sona erdirilmesi yönündeki beklentimizi dile getirdik.
“TAHIL ANLAŞMASININ UZATILMASI İÇİN SORUNLARIN DÜZELTİLMESİ GEREKİYOR”
İstanbul Tahıl Anlaşması bize diplomasinin sonuç verdiğini göstermişti. Sürekli uzlaşmaya değer veriyoruz. Bu, dünya gıda krizinin ve her hanedeki sorunların azaltılması açısından da önemlidir. Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatıyla ilgili sorunların ortadan kaldırılması gerektiği konusunda hemfikiriz. BM ile Rusya arasında bir anlaşma var. Genel Sekreter Guterres’in manileri ortadan kaldırma çabaları var… Tahıl anlaşmasının uzatılması için tüm sorunların çözülmesi gerekiyor.
“BUGÜN DÖRT DIŞİŞLERİ BAKANI TOPLANTISI GÜNDEMİNİ VE NE ZAMAN YAPILACAĞINI DEĞERLENDİRDİK”
Özellikle Suriye’yi değerlendirdik. 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova’da Dışişleri Bakan Yardımcıları düzeyinde dörtlü bir toplantı gerçekleştirildi. Ev sahipliği için Rusya’ya teşekkür ederiz. Açılışı bizzat Lavrov yaptı. Moskova’da her ülke tutumunu şeffaf bir şekilde ifade etti. Bu sürecin açık ve şeffaf bir şekilde devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Her konunun bir iki toplantıda halledilemeyeceğini biliyoruz, gerçekçiyiz. Diyaloğun devam etmesi gerekiyor. Bugün Dörtlü Dışişleri Bakanları toplantısının gündemini ve ne zaman gerçekleşeceğini ele aldık. Önümüzdeki dönemde Rusya’dan gelecek haberlerle sizleri bilgilendireceğiz.
Azerbaycan ve Ermenistan’ın ortasında devam eden süreç, Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme süreci ve bu süreçte Rusya’nın katkısı, her zaman diyalog halindeyiz. Arzumuz bir an önce Azerbaycan ile Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanmasıdır.
Temmuz ayında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın dönem başkanlığını üstleneceğiz.
Afganistan’ı değerlendirdik. Afganistan’daki Taliban’ı tanıma taahhüdümüz devam ediyor, ancak Taliban’ın kadınlar ve kız çocukları ile ilgili aldığı kararları kabul edemeyiz. Bu doğrultuda zaman zaman hükümete ortak mesajlar iletmeye devam edeceğiz.
Ortak irademiz ekonomik ve ticari çıkarlarımızı geliştirmektir. Akkuyu Nükleer Santrali de dahil olmak üzere güç işbirliği bahislerini de tartıştık. Akkuyu’nun ilk etabının açılışı 27 Nisan’da yapılacak.”
LAVROV: HASAR GÖREN ALT YAPIYI ONARMAK İÇİN İNŞAAT MALZEMELERİ TEDARİĞİNE HAZIRIZ
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov şu açıklamalarda bulundu:
“İskenderun Limanı’ndaki yangını söndürmek için hasarlı bölgelere, sahra hastanelerine, uçaklara 200’den fazla personel ve doktor gönderdik. Bir de ‘karanlık gün dostu’ tabirimiz var. Türk dostlarımıza her türlü yardımı yapmaya çalışıyoruz. erzak sağlamaya hazırız. Devlet büyüklerimiz bu konuda mutabık kaldılar, bu konuda somut çalışmalar yapılıyor. En derin taziyelerimi sunuyorum. Yaralılara acil şifalar diliyorum.
Hükümetler düzeyinde çeşitli temaslarda görüş alışverişinde bulunduk. İlişkilerimizdeki lokomotif projeleri konuştuk. Akkuyu Nükleer Santrali’nin kuruluşundan bahsedildi. Bu santralin inşası Türkiye’nin elektrik güvenliğini güçlendirecektir.
“RUS ENERJİSİNİ DÜNYA PAZARINA AKTARMAK İÇİN TÜRKİYE’DE BİR MERKEZ KURUYORUZ”
Türkiye’de gaz merkezi kurulacak. Rus gücünü dünya pazarına göndermek için bir merkez kuruyoruz. Geçen yıl devlet büyüklerimiz bu merkezi kurmaya karar verdiler. Bu kararın ne kadar doğru olduğunu anladık.
Suriye sorununa değer biçtik. Türkiye ile Suriye arasındaki bağlar normalleşmeye başladı. Rusya üzerinden normalleşmeye başlıyor.
2 gün önce Sayın Bakanın da bahsettiği görüşmenin önemini vurgulamak istiyorum.
Filistin sorunu tartışıldı. Filistin ile İsrail arasındaki bağların onarılmasını tartıştık. Bu süreç kesintiye uğradı. Tek taraflı önlemler hem Filistinliler hem de İsrailliler tarafından alındı. Kimsenin onayı olmadan atılan ve ne yazık ki önemli çatışmalara yol açan bu adımlar. Bir kez daha BMGK kararlarının uygulanmasına davet etmek istiyorum. Filistin ve İsrail arasında doğrudan diyaloga ihtiyaç var. İki devlet olarak varlıklarını sürdürmeleri gerekir.
Ermenistan-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesinden yanayız. Bölgede ulaşımda yaşanan her türlü sıkıntının giderilmesini istiyoruz.
Ukrayna sorununu da ele aldık. Meslektaşlarımız konuyu çok iyi biliyor ve takip ediyor. Buna bir kez daha dikkat çektik. Kolektif Batı’nın yapıcı olmayan bir gündemi var. Bu yapıcı olmayan politikayı özellikle Washington’da sürdürmeye devam ediyorlar. Hedeflerini şu şekilde kamuoyuna açıkladılar. Rusya’yı sahada yeneceklerini umuyorlardı ve Rusya’yı stratejik bir yenilgi bekliyordu. Uluslararası arenada rakip bir devlet istemiyorlar.
ABD çıkarlarına tabi olan herkesin ABD çıkarlarına uymasını bekliyorlar. Kiev’den Washington’a defalarca yapılan açıklamalar var. Bu açıklamalarda savaşı durdurmanın yanlış olduğunu ve müzakereye gerek olmadığını söylüyorlar. Bunun dürüst olmayan bir davranış olduğunu düşünüyoruz. Tanışmaktan hiç çekinmedik. Ancak bu müzakereler ancak meşru çıkarlarımız ve hassasiyetlerimiz dikkate alınırsa yürütülebilir.
“UKRAYNA TAHIL SEVKİYATINA İLİŞKİN BÖLÜMLER UYGULANIR. RUSYA İLE İLGİLİ KISIM UYGULANMAZ”
Ukrayna tahıllarının sevkiyatına ilişkin bölümler Tahıl Anlaşmasında uygulanmaktadır. Ancak bu tahılların aslan payı kontrolsüz ciddi indirimlerle Avrupa’ya sevk ediliyor. Avrupa’daki üreticiler için de çeşitli sorunlar var. Karadeniz Girişiminin Ukrayna kısmı, Ukrayna tahıllarının sevkiyatı ile sınırlıydı. Ancak fakir ve bu tahıllara ihtiyacı olan ülkeler bu tahılların ancak yüzde 3’ünü alabiliyor. Anlaşmanın Rusya’yı ilgilendiren kısmı, orada BM ile bir mutabakat zaptı imzalandı, Rusya kısmı uygulanmıyor. BM Genel Sekreteri Sayın Guterres sürekli olarak Batılı devletlere telefon ediyor ama cevap vermiyorlar.”
ÇAVUŞOĞLU: UKRAYNA’NIN 3 LİMANINDAN 866 GEMİDEN 27 MİLYON TONUN ÜZERİNDE TAHIL VE GIDA TAŞIDIK
İki Bakan açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu, Türkiye’nin Tahıl Girişimi’nin uzantısı ve arabulucu ve kolaylaştırıcı rolüne ilişkin soruyu yanıtladı:
“Bugüne kadar 866 gemi Ukrayna’nın 3 limanından 27 milyon tonun üzerinde tahıl ve gıda sevk etti. Dünyada gıda fiyatlarının istikrarına da katkı sağladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu buğdayın en aza indirilmesi gerektiği görüşünü iletti. Sayın Putin ile her görüşmemizde gelişmiş ülkeler.
Rusya’nın tahıl, gübre ve amonyak ihracını sağlamak için BM ile Rusya arasında anlaşmaya varıldı. Bunun da aynı şekilde sağlanması önemlidir. ABD ve Birleşik Krallık, ödeme ve sigorta konusunda bazı ilerlemeler kaydetti, ancak sorunlar devam ediyor.
Savaşı bitirmek için samimi fikirlerimiz ve çabalarımız ortadadır. Ne yazık ki bu mümkün olmadı. İstanbul’da çok yakınlaşma oldu. İstanbul’daki görüşmeden sonra umutluyduk. Ancak 1 yıl geçti. Çabalarımız bundan sonra da devam edecek.”
LAVROV: DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISI HAZIRLIK AŞAMASINDADIR. TARİHTEN DE KONUŞUYORUZ
Lavrov ise Batılı mevkidaşlarının Rusya’ya yönelik yaptırım listelerinde tahıl ve gübrenin yer almadığını sürekli olarak dile getirdiklerini belirterek, “220 günlük bir uzatma vardı. Ancak gerçekten çözmek isteyen kimseyi görmediğimiz için. Sorunları ve vicdanlarına seslenmekten yorulduk, evet gerginliğin artmasına izin verdik” diye konuştu. Şimdi 60 gün uzatma söz konusu” dedi.
Lavrov, Türkiye ile Suriye arasında Dışişleri Bakanları düzeyinde yapılan görüşmenin tarihçesine ilişkin, “Savunma Bakanları, İstihbarat Liderleri ve Bakan Yardımcıları düzeyinde toplantı yapılması başlı başına bir başarıdır. İlk görüşme Aralık ayında yapıldı. Geçen yıl Mart ve Nisan aylarında toplantılar yaptık. Bu tür sorunlar adım adım çözülebilir. “Tek adımda çözemeyiz. Temasları güçlendirmemiz gerekiyor, şeffaflığı artırmamız gerekiyor” diyen Lavrov, “Bakanlar toplantısını yapabiliriz. Bakanlar toplantısı için hazırlıklarımız devam ediyor. Dünden önceki Bakan Yardımcıları toplantısı aslında bununla ilgiliydi. Hazırlık aşamasındadır. Tarihten de bahsediyoruz. Dört taraf için de uygun olan tarihleri belirlediler.”
ÇAVUŞOĞLU: AÇIK, ŞEFFAF BİR SORUŞTURMA YAPILMALI
Çavuşoğlu, Kuzey Akım’daki patlamayla ilgili soruyu şöyle yanıtladı:
“Türkiye olarak bölgemizdeki elektrik krizinin etkilerini azaltmak için çok değerli bir misyon üstleniyoruz. Bu önemli bir saldırıdır. Bu akını kimin ve neden yaptığının araştırılması gerekir. Bu soruşturmanın Türkiye tarafından yürütülmesi gerekir. bağımsız uzmanlardan oluşan bir kuruluş.Tüm tarafların dahil olması gerekiyor ve sonuç ortaya çıkacak.Mutlaka açık, şeffaf bir soruşturma yapılmalı.
LAVROV: FİLİSTİN-İSRAİL ORTASINDAKİ SÜRECİ YENİDEN BAŞLATMAK İSTİYORUZ
Lavrov, İsrail-Filistin gerilimiyle ilgili olarak, “Uzun süredir çok taraflı sürecin yeniden canlandırılması taraftarıyız. Filistin-İsrail ortasındaki süreci yeniden başlatmak istiyoruz. Rusya, AB, ABD ve Bu süreçten BM sorumlu.Arap Ligi Devletleri de süreçten sorumlu.Taraflarla somut bir anlaşmaya varabiliriz.İki devlet olarak yaşayacağı öngörülüyor.Dörtlü format uzun zamandır görüşemiyor. Çünkü Batı, daha doğrusu ABD bu süreci engelliyor.BM Genel Sekreteri gölgelere adım attı aslında toplantıya çağırmalı ama muhtemelen ABD’yi kızdırmak istemiyor. Anlayın, ABD’nin kendi planı var gibi görünüyor.”
ÇAVUŞOĞLU: FİLİSTİN, CAMİ-İ AKSA VE İCUD KONUSU BİZİM KIRMIZI ÇİZGİMİZDİR
Çavuşoğlu, “Bu saldırıyı kınıyoruz. İsrail polisinin Müslümanlara tapanlara yaptığı muamele kabul edilemez. Yetkililer arasındaki görüşmelerde Mescid-i Aksa’nın statüsünün korunmasına yönelik taahhütlerini de yenilediler. Geçen yıl Ramazan’da gerginlik yaşandı. “Güvenlik konuları en ırkçı ve faşist siyasetçinin eline verildi. İsrail’e davetimiz hem Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırıları hem de hava saldırılarını kalıcı olarak durdurmalıdır. İsrail’in bu orantısız saldırısını ve bu saldırılarını ayrım gözetmeden kabul etmemiz mümkün değil” dedi.
Çavuşoğlu, “Son dönemde İslamofobiye ve Müslümanların kutsallığına yönelik saldırılar haddini aştı. Din ve inanç farkı gözetmeden değerlere saldırılmasına karşıyız” diyen Çavuşoğlu, bugün Filistin Dışişleri Bakanı ile görüşeceğini ve ayrıca bir toplantı yapacağını bildirdi. İsrail Dışişleri Bakanı ile bir telefon görüşmesi. İsrail ile yeniden diyaloga başladık. Herkes bilsin ki bu Filistin davasına değmez. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs bizim kırmızı çizgimizdir. Bu konulardan asla taviz vermeyeceğiz. tansiyonun düşürülmesine değerli katkılar sağladı.” ile bitirdi.
LAVROV: RUSYA HİÇ KİMSENİN İŞİNE DÜŞMEZ. SEÇİM SÜREÇLERİNİN PARÇASI DEĞİLİZ
Rusya’nın Türkiye’deki seçimlerde kimi desteklediği sorusuna Lavrov, “Beni kimseyle karıştırmadınız değil mi? Sizi ABD’li yetkililerin basın toplantısına davet ediyorum. Orada Amerikalılara karşı bu tür sorular yöneltebilirsiniz. , Rusya kimsenin içişlerine karışmaz. Seçim süreçlerine ille de dahil değiliz. Kendi demokratik prosedürlerini sonsuz şeffaflık ilkelerine uygun olarak yürütürler. Gözlemci ülkeler bazen bu süreçlere katılırlar. Ancak bu, Türkiye gibi egemen bir ülkenin bileceği bir şeydir.” Lavrov, “Türkiye defalarca şeffaf ve demokratik seçimler yaptı. Bu konuda başarılı olduklarını defalarca kanıtladılar.”
ÇAVUŞOĞLU: TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMLERDE RUSYA VEYA HİÇBİR ÜLKE BULUŞMASINI ASLA İSTEMİYORUZ
Soruyu garip bulduğunu belirten Çavuşoğlu, şunları söyledi:
“GÖZLEMCİLER DE ŞEFFAF VE İSTİKRARLI OLMALI”
Öte yandan seçim gözlem heyetlerimizi de davet ettik. Hem AGİT gözlemcilerini, hem AGİT-PA’yı hem de Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesini davet ettik. Ama daha önce olduğu gibi buraya gözlemci olarak geldiğinde de uyarılarımıza rağmen HDP/PKK’yı destekleyen bazı milletvekilleri listeye alındı. Önceden, bu açıkça önyargılı kişiler objektif bir gözlem yapamazlar. Daha önce girmelerine izin vermediğimiz gibi bu iki gözlemcinin de ülkemize girmesine izin veremeyiz. Bu seçim şeffaf ve demokratik olmalıdır. Ancak gözlemciler de bir o kadar objektif ve tutarlı olmalıdır. Diğer partilerin kampanyasına veya rastgele bir partinin kampanyasına gelip katılan bir gözlemcinin gözlemci olamayacağı da açıktır. Bunun örneklerini farklı ülkelerde gördük.
Ne de olsa 14 Mayıs’ta milletimiz Türkiye’yi kimin yöneteceğine hür iradesiyle karar verecektir. Milletimizin Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ı güçlü bir şekilde yeniden Cumhurbaşkanı seçeceğine inanıyoruz.”
